Dane pokazują, że średnio 35,6% polskich małżeństw kończy się rozwodem. Jest to wynik lepszy od europejskiej średniej wynoszącej 39%, lecz liczba pozwów rozwodowych składanych do polskich sądów rośnie z roku na rok. W samym 2023 roku złożono ich aż 81 tysięcy, a to o prawie 3 tysiące więcej niż w poprzednim. Jak złożyć pozew rozwodowy i czy warto skorzystać przy tym z pomocy prawnej?
Nie wszystkie małżeństwa są dla siebie stworzone. Czas może uwypuklić różnice charakterów, które nie są do przejścia. Niekiedy pary oddalają się od siebie ze względu na trudności, które napotkały po drodze. Złożenie wniosku to trudna decyzja dla obu ze stron, szczególnie dla osoby, która występuje o zakończenie związku małżeńskiego. Co zrobić, by ten proces był jak najmniej obciążający?
Rozwody w Polsce i Europie — dane statystyczne
Pod względem rozwodów Polska plasuje się dopiero w drugiej części stawki w całej Unii Europejskiej. Średnio na 100 małżeństw rozpada się 39. Polska mieści się poniżej przeciętnej z wynikiem rzędu 35,6 rozwodów na 100 małżeństw. Pod tym względem daleko nam do europejskich liderów. Najczęściej rozpadają się małżeństwa w Portugalii (72,2 na 100), Luksemburgu (65,5 na 100) i Hiszpanii (57,6 na 100). Ponad połowa związków małżeńskich kończy się rozwodem też w krajach takich jak Dania (56,6 na 100), Finlandia (56,4 na 100), Czechy (54,1 na 100), Holandia (53,2 na 100) oraz Francja (52,3 na 100).
Co ciekawe, Polska wypada naprawdę dobrze na tle swoich sąsiadów. Mniejsza liczba rozwodów na 100 małżeństw występuje tylko w Słowacji (34 na 100). Wygrywamy za to z Niemcami (40,8 na 100), Ukrainą (43,3 na 100), Litwą (42,6 na 100) oraz z wcześniej wspomnianymi Czechami. Dane na temat rozwodów w Białorusi i Rosji nie są dostępne.
Warto też spojrzeć na kwestie dotyczące powodów rozwodów w naszym kraju. Takie informacje gromadzi GUS, czyli Główny Urząd Statystyczny. Najczęstszym powodem jest niezgodność charakteru. Występuje ona w przypadku aż 46,3% rozwodów. 20,6% małżeństw rozpada się ze względu na zdradę. 14,1% dotyczy nałogu jednego z małżonków. Wśród często pojawiających się powodów można wyróżnić też nieporozumienia na tle finansowym (7,3%) oraz naganny stosunek do członków rodziny (4,9%).
Niestety można założyć, że dane dotyczące powodów są często przekłamane. Tak duża popularność niezgodności charakterów wynika często ze strachu przed „praniem brudów” na oczach sądu. Niektórzy boją się przyznać do zdrady, bycia ofiarą przemocy fizycznej lub finansowej. Dlatego podawany jest ten powód jako prosty środek do uzyskania rozwodu i uwolnienia się od trudnej sytuacji. Co ciekawe aż 95% rozwodów z przyczyny niezgodności charakterów kończy się bez orzekania o winie.
Najważniejsze informacje, które trzeba znać przed złożeniem wniosku rozwodowego
Przed zdecydowaniem się na rozwód warto zapoznać się z warunkami, które trzeba spełnić, by został on przyznany. Kodeks rodzinny i opiekuńczy stanowi, że aby mogło dojść do rozwodu, musi nastąpić zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego. To dość rozległe definicje, które niestety nie zostały sprecyzowane.
W praktyce, aby małżonkowie uzyskali rozwód, muszą udowodnić, że świadomie zerwali więzi emocjonalne, fizyczne oraz ekonomiczne. Sąd oficjalnie rozwiąże związek małżeński dopiero po tym, jak małżonkowie to udowodnią. Nie dzieje się tak za każdym przypadkiem. Do rozwodu może nie dojść, jeśli mógłby on sprawić, że ucierpiałoby na tym dobro dzieci będących owocem małżeństwa.
Ten nie może też nastąpić wyłącznie z żądania osoby winnej trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Wyjątkiem są sytuacje, gdy współmałżonek również zgodzi się na zakończenie związku.
Kto powinien złożyć pozew rozwodowy?
Wniosek rozwodowy powinna złożyć osoba zainteresowana zakończeniem małżeństwa. W przypadku braku większych animozji pomiędzy małżonkami nie będzie miało to ogromnego znaczenia. W takiej sytuacji dwie osoby są w stanie wspólnie wypracować dobre rozwiązanie kwestii finansowych, a także związanych z opieką nad dziećmi. Zgoda sądu w takiej sytuacji jest jedynie formalnością, o ile ugoda obu małżonków nie sprawi, że ucierpią na tym ich małoletnie dzieci.
Sytuacja wygląda inaczej, jeśli małżeństwo rozpadło się wyłącznie z winy jednego z małżonków, na przykład w wyniku zdrady. Wtedy o rozwód powinna wystąpić osoba poszkodowana. W takim wypadku może ona żądać zadośćuczynienia oraz orzeczenia winy.
Gdzie złożyć wniosek rozwodowy?
W tym celu trzeba udać się do sądu okręgowego przypisanego do miejsca zamieszkania małżonków, o ile jedno z nich wciąż tam przebywa. W innym wypadku należy udać się do sądu okręgowego przydzielonego do miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeśli również jest to niemożliwe, to do sądu w okręgu powoda.
Wnosząc pozew rozwodowy koszt, który trzeba ponieść, wynosi 600 złotych. To opłata stała, z której można uzyskać zwolnienie. W tym celu należy przygotować specjalny wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych. Przyznawane jest ono osobom fizycznym, które nie są w stanie wnieść opłaty bez uszczerbku koniecznego dla utrzymania siebie lub rodziny.
Pozew rozwodowy bez orzekania o winie i z orzeczeniem — najważniejsze różnice
W przypadku pozwu rozwodowego bez orzekania o winie na takie rozwiązanie muszą zgodzić się obie strony, powód oraz pozwany. Jest to częściej spotykana forma rozwiązania związku małżeńskiego z kilku powodów. Po pierwsze proces sądowy w przypadku braku orzekania o winie trwa znacznie krócej. Pozwala to więc szybciej rozpocząć nowy etap w życiu, już bez byłego małżonka.
Rozwód, w przypadku którego sąd nie orzekł o winie, ma też wpływ na ewentualne roszczenia alimentacyjne. Obowiązek alimentacyjny dotyczy nie tylko dzieci. Występuje również pomiędzy eks małżonkami. Osoba, która nie została uznana za wyłącznego winnego rozkładu pożycia, może żądać środków utrzymania, gdy znajdzie się w niedostatku. Wtedy sąd ustala kwotę, która jednocześnie spełni uzasadnione potrzeby uprawnionego, a z drugiej będzie odpowiadać możliwościom finansowym osoby zobowiązanej do zapłaty.
Sprawy rozwodowe z orzeczeniem o winę zwykle są dłuższe i dużo trudniejsze. Cechuje je duży ładunek emocjonalny z obu stron, gdyż każdej zależy na oddaleniu od siebie winy. Wskazanie jednoznacznego winnego to sytuacja bardzo korzystna dla osoby wnioskującej o rozwód, gdyż może ona liczyć na lepszy wyrok w sprawie podziału wspólnego majątku. Małżonek, który nie poniósł winy w rozpadzie pożycia małżeńskiego, ma prawo m.in. do wspomnianych alimentów wynikających z pogorszenia się sytuacji majątkowej.
Sąd w trakcie takiego rozwodu musi ustalić, czy występuje sprzeczność pomiędzy działaniami małżonka a normami prawnymi lub zasadami współżycia. Na orzeczenie o winie wpływ mają czyny małżonka, które mogły spowodować lub utrwalić rozkład pożycia małżeńskiego.
Co ważne, sąd ma też prawo do orzeczenia rozwodu z winy obu stron. W takiej sytuacji wystarczy, że obaj małżonkowie naruszeniami przyczynili się do rozkładu pożycia. Nie ma znaczenia waga przewinień, jeśli jedna ze stron dopuściła się wielu naruszeń, a druga zaledwie jednego, to i tak sąd orzeknie winę obojga małżonków.
Dlaczego warto skorzystać z pomocy prawnika w procesie rozwodowym?
Każda sprawa rozwodowa jest niezwykle skomplikowana i potrafi trwać długie miesiące. Szczególnie w przypadku orzeczeń o winie jest to proces sądowy, który wymaga dobrego przygotowania.
Decydując się na skorzystanie ze sprawdzonej pomocy prawnej, możesz liczyć na korzystniejszy wyrok. Zaangażowany prawnik pomoże w przygotowaniu całej dokumentacji od wniosku o rozwód, po wszelkie formalności wymagane przez sąd. Ponadto wraz ze swoim klientem ustali linię argumentacyjną, która zostanie wykorzystana w celu walki o korzystne orzeczenie winy w trakcie sprawy.
Pomoc prawna przyda się także w trakcie spraw towarzyszących rozwodowi. Dotyczą one podziału majątku, ustanowieniu obowiązku alimentacyjnego, a także władzy rodzicielskiej. W takiej sytuacji radca prawny zadba o to, żebyś nie pogubił się w mnogości spraw rozwodowych i był doskonale przygotowany do każdej z nich.
POWRÓT