Zdecydowana większość spraw alimentacyjnych w Polsce obowiązek świadczeń na dziecko nakłada na ojców. Coraz częściej kwestia ta budzi jednak kontrowersje, w związku z czym podejmowana jest tematyka praw ojców płacących alimenty. Celem tych działań jest ochrona ich interesów, a także normalizacja stosunków rodzicielskich. Z naszego artykułu dowiesz się, jakie są prawa ojca płacącego alimenty.
Prawa ojca płacącego alimenty w świetle prawa
W świetle praca zarówno ojciec, jak i matka są równi. Przepisy alimentacyjne powinny zatem dotyczyć ich w jednakowym stopniu. Sąd, który zasądza alimenty musi uwzględnić obowiązujące regulacje, zgodnie z którymi: „Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania”. Art. 135 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego definiuje, że „zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego”.
Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego obejmuję m.in.: potrzeby w postaci zapewnienia mieszkania, wyżywienia, ubrania, higieny czy leczenia. Biorąc pod uwagę możliwości zarobkowe i majątkowe, sąd uzależnia zakres świadczeń, nie od rzeczywistego stanu majątkowego i zarobkowego zobowiązanego, lecz od tego, jakie ma on możliwości zarobkowe przy wykorzystaniu swoich umiejętności, sił i bez żadnych przyczyn stojących na przeszkodzie, aby wyższe zarobki osiągać.
W sprawach alimentacyjnych rodzicem płacącym najczęściej jest ojciec, a dziecko na co dzień zamieszkuje z matką. W związku z tym pojawia się pytanie, jakie są prawa ojca płacącego alimenty.
Najważniejsze prawa ojca płacącego alimenty
Ojciec, będący stroną w postępowaniu alimentacyjnym, ma przede wszystkim prawo do ustalenia odpowiedniej wysokości alimentów. Może przedstawić on swoje dochody i argumenty w sądzie w celu ustalenia kwoty alimentów na dziecko. W przypadku zmiany sytuacji życiowej może również wnieść wniosek o zmianę wysokości alimentów. Jest to uzasadnione, gdy zmniejszeniu uległy potrzeby uprawnionego do alimentacji lub też w znaczący sposób obniżyły się możliwości zarobkowe i majątkowe ojca. Przesłanką do obniżenia alimentów jest również pogorszenie stanu zdrowia, które skutkuje utratą lub zmniejszeniem możliwości zarobkowych. Istotną zmianą sytuacji finansowej płacącego alimenty mogą być narodziny kolejnego dziecka. W takiej sytuacji złożenie wniosku o obniżenie świadczenia także jest zasadne.
Ojciec płacący alimenty może mieć prawo do korzystania ze świadczeń rodzinnych lub ulg podatkowych związanych z utrzymaniem dziecka. Ma on także prawo do egzekwowania ustalonych alimentów, w przypadku, gdy drugi rodzic nie spełnia swoich zobowiązań finansowych wobec dziecka. Warto bowiem zastanowić się nad kwestią związaną z tym, że ojciec płaci alimenty, a matka jakie ma obowiązki?
Czy ojciec płacący alimenty ma prawo wglądu do wydatków?
Ojciec płacący alimenty ma prawo do uzyskania informacji na temat wydatków na dziecko. Może on żądać od drugiego rodzica informacji na temat sposobu wykorzystania środków pieniężnych przeznaczonych na potrzeby dziecka. Przekazanie tych informacji powinno zatem należeć do obowiązków matki.
Praktyka dotycząca analizy obowiązujących przepisów pozwala jednak stwierdzić, że mimo prawa ojca do żądania rozliczenia wydatków związanych z dzieckiem, brakuje narzędzi prawnych, które zmusiłyby matkę do ich pełnego ujawnienia.
Gdyby ojciec zdecydował się na złożenie pozwu o uchylenie obowiązku alimentacyjnego lub obniżenie alimentów, matka reprezentująca dziecko w obronie ustalonej kwoty alimentów byłaby zobligowana przynajmniej w ogólnym zakresie uzasadnić aktualne potrzeby oraz koszty utrzymania dziecka.
Podsumowując, kwestia dotycząca praw ojca płacącego alimenty budzi coraz więcej pytań. Z pewnością warto więc poznać najważniejsze zagadnienia dotyczące tej sprawy, aby móc dochodzić swoich praw przed sądem.
POWRÓT